Hugmyndahandbók Viðskiptaráðs, sem gefin var út á Viðskiptaþingi rétt í þessu, hefur að geyma 13 tillögur að aukinni hagkvæmni.
Farið er ofan í þrjár megin greinar atvinnulífsins þ.e. auðlindatengda starfsemi, alþjóðlega starfsemi og innlenda þjónustu. Lagðar eru fram hugmyndir, sem m.a. byggja á nýlegri skýrslu McKinsey & Company, fyrir hverja grein um hvernig megi nýta framleiðsluþættina betur með aukinni hagkvæmni og ýta þannig undir aukna framleiðni sem aftur styður við hagvöxt.
Samantekt á tillögum hugmyndahandbókarinnar:
-
Aukin fjárfesting í innviðum ferðaþjónustunnar: Til að auka megi fjárfestingu í greininni, dreifa aðsókn og jafna árstíðarsveiflur ætti að skoða markvissa gjaldtöku af ferðamönnum
-
Hagkvæmni ráði för í sjárvarútvegi: Auka þarf svigrúm til framsals aflaheimilda, löng nýtingarleyfi þarf til að hámarka arðsemi og ýta undir fjárfestingu, gæta ætti byggðasjónarmiða með gagnsæum hætti en ekki óskilvirkum veiðum.
-
Samkeppnishæft rekstrarumhverfi auðlindagreina. Auðlindahagfræði, alþjóðleg tilmæli og sanngirnisrök um að þjóðin njóti arðs af auðlindunum ganga í takt, sé útfærslan hagkvæm.
-
Skilvirkara og fjölbreyttara landbúnaðarkerfi. Unnt er að afnema landbúnaðarstyrki með útgáfu ríkisskuldabréfs sem auðveldar hagræðingu í greininni og afnema ætti verndartolla.
-
Allir kostir í orkunýtingu fullkannaðir. Hámarka þarf virði þeirra endurnýjanlegu orku sem Ísland býr yfir. Ráðast ætti í heildarúttekt á þjóðhagslegri hagkvæmni ólíkra kosta þar sem arðsemi ráði för, en virðiskeðja þeirra kortlögð samhliða.
-
Samkeppnishæfari mannauður. Neðri stig menntakerfisins eru ekki að skila árangri í samræmi við fjárveitingar. Stytta ætti grunn- og framhaldsskóla um eitt ár hvorn og þannig stuðla að minna brottfalli og aukinni skilvirkni. Auka þarf fjárveitingar til háskóla og samræma námsframboð að þörfum atvinnulífsins.
-
Sátt um langtímastefnumörkun. Auka þarf efnahagslegan stöðugleika og ein leið til þess er að stjórnmálaflokkar komi sér saman um langtímasáttmála í helstu málaflokkum.
-
Bætt fjárfestingarumhverfi fyrirtækja. Endurskoða ætti fjárfestingarheimildir lífeyrissjóða til að auka fjölbreytni fjárfestinga, afnema eignarhaldstakmarkanir erlendra aðila, leggja auðlegðarskatt niður og skoða hlutafjáröflun á internetinu.
-
Áhersla á bættar tengingar. Endurskoða ætti lagaumhverfi til að bæta frekar möguleika atvinnustarfsemi á internetinu til aukinnar nýsköpunar og uppbyggingu verðmæta.
-
Einfaldara umhverfi neysluskatta. Tollar verði lagðir niður og vörugjöld á vörur sem ekki valda samfélagslegum kostnaði og taka ætti upp flatan virðisaukaskatt á allar vörur og þjónustu.
-
Úrbætur á samkeppnisumhverfi innlendrar þjónustu. Afnema þarf aðgangshindranir á mörkuðum og opna fyrir erlenda samkeppni, auka þarf svigrúm til að byggja um stærðarhagkvæmni og auka skilvirkni regluverks.
-
Aukin skilvirkni opinberrar þjónustu. Aukin skilvirkni í opinberri þjónustu dregur úr valkvölinni milli hækkunar skatta og samdráttar í þjónustu. Móta þarf langtímaáætlun um framleiðniaukningu, hrinda af stað núllgrunnsfjárlagagerð og auka samkeppnislegt hlutleysi.
-
Umfangsmeiri söfnun og birting hagtalna. Efla þarf Hagstofuna m.a. með aukinni gjaldtöku, frumkvæðisskylda ætti að vera á opinberum aðilum til að afhenda talnaefni og Hagstofan ætti að starfa eins og Kauphöll hvað varðar miðlun opinberra gagna.
Hugmyndahandbókin er aðgengileg hér.