Umsagnir

Undirbúningur lagafrumvarpa og þingsályktunartillagna

Viðskiptaráð kemur beint og óbeint með tillögur að lagafrumvörpum og þingsályktunartillögum. Með sama hætti kemur ráðið að mótun lagafrumvarpa með setu í vinnuhópum, umsögnum um frumvarpsdrög og almennu málefnastarfi. Þrír málefnahópar er starfræktir innan Viðskiptaráðs og veita þeir ráðinu leiðsögn um í hvaða málum er vert að beita sér og með hvaða hætti. Lesa má nánar um málefnahópa ráðsins hér.

Aðildarfélagar geta komið með ábendingar varðandi einstök frumvörp eða þingsályktunartillögur með því að senda lögfræðingi ráðsins tölvupóst. 

Lagafrumvörp og þingsályktunartillögur

Frumvarp til laga er annað hvort stjórnarfrumvarp, flutt af ríkisstjórninni að forgöngu þess ráðherra sem málið heyrir undir, eða þingmannafrumvarp, sem flutt er af einum eða fleiri þingmönnum. Fyrir kemur að frumvörp séu flutt af þingnefnd og geta forsætisnefnd og þingflokkar einnig flutt frumvörp.

Stærstur hluti samþykktra laga á þó rætur að rekja til stjórnarfrumvarpa. Áður en slík frumvörp eru lögð fram eru þau tekin til meðferðar í ríkisstjórn. Samþykki ríkisstjórnar þarf fyrir framlagningu stjórnarfrumvarps (fyrir utan fjárlög, fjáraukalög og lokafjárlög), og er slíkt samþykki að jafnaði með skilyrði um samþykki þingflokka sem eiga aðild að ríkisstjórn.

Ekkert lagafrumvarp má samþykkja fyrr en það hefur verið rætt við þrjár umræður á Alþingi.

Við fyrstu umræðu mælir flutningsmaður fyrir frumvarpinu og almenn umræða um frumvarpið á sér stað.

Með þingsályktunum getur Alþingi einnig lýst stefnu sinni eða ákvörðun án þess að setja lög. Í þingsályktunum felst oft áskorun á ríkisstjórnina um að sjá um framkvæmd verkefnis, undirbúa löggjöf eða rannsaka tiltekið mál. Þingsályktunartillögur eru ræddar við tvær umræður.

Listi yfir lagafrumvörp þessa þings má nálgast hér á vefsíðu Alþingis.

Listi yfir þingsályktunartillögur sem lagðar hafa verið fram má nálgast hér á vefsíðu Alþingis.

Mál í nefnd

Eftir fyrstu umræðu er frumvarpi eða þingsályktunartillögu vísað til einnar af fastanefndum Alþingis, eftir efni málsins. Fastanefndinar eru átta talsins: allsherjar- og menntamálanefnd, atvinnuveganefnd, efnahags- og viðskiptanefnd, fjárlaganefnd, stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd, umhverfis- og samgöngunefnd, utanríkismálanefnd og velferðarnefnd.

Meginviðfangsefni fastanefnda er að fjalla um þingmál sem til þeirra er vísað, þ.e. frumvörp, þingsályktunartillögur eða skýrslur. Þá hafa nefndirnar jafnframt heimild til að fjalla að eigin frumkvæði um ýmis mál sem nefndarmenn óska eftir að þær fjalli um. Að auki getur nefnd flutt frumvörp og þingsályktunartillögur, ýmist nefndin í heild eða hluti hennar.

Lagafrumvörp og þingsályktunartillögur sem eru í nefnd má nálgast hér á vefsíðu Alþingis.

Umsagnir til nefnda

Hver þingnefnd óskar að jafnaði eftir skriflegum athugasemdum hagsmunaaðila og sérfræðinga um þau mál sem hún tekur fyrir. Það er aðallega með þessum hætti sem Viðskiptaráð hefur áhrif á efni þingmála. Viðskiptaráð veitir á hverju ári umsagnir um tugi frumvarpa og þingsályktunartillagna um mál er varða atvinnulífið, bæði eftir ósk nefndar og einnig að eigin frumkvæði.

Öllum er frjálst að senda inn umsagnir um þingmál til nefndanna. Geta félagar því komið sjónarmiðum sínum á framfæri með því að senda inn umsagnir um mál sem varða þeirra hagsmuni. Einnig geta þeir bent Viðskiptaráði á atriði sem betur mættu fara í frumvörpum eða þingsályktunartillögum með því að senda póst á lögfræðing ráðsins.

Leiðbeiningar um ritun umsagna má nálgast hér (vefsvæði Alþingis).

Nefndarfundur

Þegar þingnefnd hefur farið yfir mál sem til hennar er vísað boðar hún hagsmunaaðila og sérfræðinga að jafnaði á fund sinn. Fulltrúar Viðskiptaráðs mæta gjarnan á fundi nefnda Alþingis og gera grein fyrir sjónarmiðum ráðsins í málum er varða aðildarfélaga eða viðskiptalífið í heild.

Fundartíma fastanefnda má nálgast hér.

Mál aftur til umræðu á Alþingi

Eftir að þingnefnd hefur fjallað um mál skilar hún nefndaráliti og eftir atvikum breytingartillögum. Fer málið í kjölfarið aftur til umræðu á Alþingi. Við aðra umræðu eru einstakar greinar frumvarpsins ræddar og að lokum greidd atkvæði um þær og breytingartillögur sem kunna að hafa komið fram. Heimilt er að vísa frumvarpinu aftur til nefndar milli annarrar og þriðju umræðu, en það er sjaldnast gert. Lokaafgreiðsla lagafrumvarps fer fram við þriðju umræðu. Þá er rætt um frumvarpið, atkvæði greidd um mögulegar breytingartillögur og um frumvarpið í heild.

Lög eða þingsályktun

Afdrif lagafrumvarps geta orðið þau að það sé fellt, og má þá ekki leggja aftur fram sama frumvarp á því þingi. Einnig kann sú staða að koma upp að frumvarp verði ekki útrætt, eða það er samþykkt.

Sé frumvarp samþykkt er það sent ríkisstjórn sem lög frá Alþingi. Lögin taka þó ekki gildi fyrr en þau hafa verið undirrituð af forseta Íslands og ráðherra og birt í A-deild Stjórnartíðinda.

Þingsályktanir öðlast gildi þegar þær hafa verið samþykktar af Alþingi eftir tvær umræður. Ekki þarf undirritun forseta til að þingsályktanir taki gildi.