Óþarflega íþyngjandi

Stundum er erfitt að skilja aðgerðir og ákvarðanir stjórnvalda öðruvísi en að það sé einbeittur vilji þeirra að valda tregðu og óhagræði í rekstrarumhverfi fyrirtækja á Íslandi.

Stór hluti regluverks á Íslandi er lögfestur til að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar Íslands vegna EES-samningsins. Þegar slíkar innleiðingar eiga sér stað geta stjórnvöld valið á milli þess að innleiða reglurnar með sama hætti og tilskipanir Evrópusambandsins segja fyrir um, nýta sér undanþágur vegna smæðar landsins, eða útfæra reglurnar með meira íþyngjandi hætti. Nýjasta úttekt forsætisráðuneytisins sýndi að í þriðjungi tilfella eru EES-reglur innleiddar með meira íþyngjandi hætti en þörf er á. Að auki sinntu ráðuneytin ekki hlutverki sínu um að meta áhrif íþyngjandi ákvæða á atvinnulífið nema í sjö prósent tilfella.

Að auki er rökstuðningi oft ábótavant þegar breytingar eru gerðar á lögum og reglum og er nýlegt dæmi þess tillögur um hert skattaeftirlit þar sem m.a. á að koma á aftur skjölunarskyldu innlendra fyrirtækja um milliverðlagningu þremur árum eftir að undanþága um ákvæðið var leidd í lög. Engin skýring er gefin á því hvers vegna eða með hvaða hætti undanþágan gangi í berhögg við ákvæði EES-samningsins. Að auki er vitnað í reglur OECD sem eiga við um „Multinational Enterprises“ og viðskipti þeirra yfir landamæri. Frumvarpsdrögin sem liggja fyrir eiga við um innlend fyrirtæki og því á óskiljanlegum rökum byggð. Það er sérstaklega ámælisvert þar sem fyrirhuguð breyting mun hafa í för með sér kostnað sem hleypur á milljónum króna fyrir þau fyrirtæki sem þessar reglur eiga við um.

Byrði af regluverki leggst almennt þyngst á smá og meðalstór fyrirtæki, sem búa yfir minni fjárhagslegum styrk og sérfræðiþekkingu til að ráða fram úr þungu og flóknu regluverki. Hagfellt rekstrarumhverfi þessara fyrirtækja er grundvallarþáttur í uppbyggingu nýsköpunar, aukinni samkeppni og auknum framleiðnivexti. Það ætti því að vera forgangsmál stjórnvalda að velja ekki óþarflega íþyngjandi leiðir við innleiðingu nýrra laga.

Ásta S. Fjeldsted, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands

Greinin birtist fyrst í Viðskiptablaðinu.

Tengt efni

Ákvörðun sem kostað hefur íslenskt atvinnulíf 9,8 milljarða

Að innleiða regluverk, sem sniðið er að milljóna manna þjóðum, með meira ...
2. okt 2023

Nágrannalöndin nýta oftar en ekki undanþágur sem Ísland nýtir ekki

Umsögn SA og Viðskiptaráðs um breytingu á lögum um endurskoðendur og endurskoðun ...
29. mar 2023