Viðskiptaráð Íslands

Skýr skilaboð um viðkvæmt efnahagsástand

Uppá síðkastið hefur Seðlabankinn verið virkur í útgáfumálum. Fyrst má nefna fyrra hefti Fjármálastöðugleika, því næst annað hefti af Peningamálum og svo stýrivaxtaákvörðun bankans. Eins og þekkt er orðið var stýrivöxtum haldið óbreyttum í 6%, í takt við spár.

Þó deila megi um réttmæti stýrivaxtaákvörðunar peningastefnunefndar er vert að staldra við fjölmörg varnarorð Seðlabankans síðustu daga og vikur, en meðal þeirra má nefna að:

  • Hægt hefur á efnahagsbatanum, einkum vegna lakari horfa í atvinnuvegafjárfestingu sem er vel undir langtíma meðaltali.
  • Áhætta tengd fjármálastöðugleika hefur dregist saman á marga mælikvarða.
  • Þó verður að huga að hugsanlega neikvæðu samspili uppgjöra búa gömlu bankanna, þungrar greiðslubyrði af erlendum skuldum á næstu árum og losun fjármagnshafta.
  • Sé horft til stærðar gjaldeyrisforðans, undirliggjandi viðskiptajöfnuð og afborgunarferils erlendra lána blasir við óskemmtileg mynd 2016 þegar forðinn er uppurinn.
  • Það er því ljóst að lengja þarf í lánum eða endurfjármagna.
  • Til að mæta þungu afborgunarferli þarf töluvert meiri afgang af viðskiptajöfnuði en nú er, ásamt auknu innflæði erlends fjármagns til fjárfestingar innanlands.
  • Ekki þarf að hafa áhyggjur af bólum á hlutabréfamarkaði að því marki að það ógni fjármálastöðugleika, en huga þarf að verklagi á markaði.
  • Nú er tækifæri til að ná verðbólgumarkmiði Seðlabankans og ætlar bankinn að hefja á ný kaup á gjaldeyri til að flýta þar fyrir.
  • Hins vegar losnar mikill fjöldi kjarasamninga á næstu misserum og að jafnaði geta laun ekki hækkað meira en sem nemur verðbólgumarkmiði annars vegar og framleiðniaukningu hins vegar, eða um 4,5%.

 

Af þessu má ráða skýr skilaboð um að efnahagsástandið sé enn á viðkvæmu stigi. Því væri heppilegt ef komandi kjörtímabil myndi hefjast á víðtækri samvinnu nýrra stjórnvalda, hagsmunasamtaka atvinnulífs og launafólks, Seðlabankans sjálfs auk fleiri um markvissar úrbætur.

Haraldur I. Birgisson, aðstoðarframkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands

Tengt efni

Lofts­lag eða lífs­kjör: bæði betra

Því hefur verið haldið fram að Viðskiptaráð sé á móti því að ráðist verði í …
25. september 2024

23 ár af skýrslum og starfshópum

Ekki er þörf á fleiri starfshópum eða skýrslum til að greina augljósa galla við …
4. september 2024

Eftirlitsmisskilningur Þórunnar

Viðskiptaráð leggur fram tíu tillögur sem lækka kostnað vegna eftirlits án þess …
31. ágúst 2024