Viðskiptaráð Íslands

Stimpilgjöld hafi skaðlegri áhrif en aðrir skattar

Viðskiptaráð styður frumvarp um afnám stimpilgjalda og fagnar framlagningu þess. Stimpilgjöld hækka viðskiptakostnað á fasteignamarkaði og sýnt hefur verið fram á að stimpilgjöld hafi skaðlegri áhrif á velferð en aðrar tegundir skattheimtu þar sem aukinn viðskiptakostnaður dregur úr veltu og raskar verðmyndun.

Viðskiptaráð þakkar fyrir tækifærið til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri um framvarp til laga um stimpilgjöld. Viðskiptaráð hefur áður skilað umsögn um samskonar frumvörp.[1] Viðskiptaráð fagnar frumvarpinu og telur það til mikilla bóta.

Einstaklingum ber að greiða 0,8% stimpilgjald vegna kaupa á íbúðarhúsnæði en þó er veittur helmingsafsláttur þegar um fyrstu kaup er að ræða. Stimpilgjöld hækka viðskiptakostnað á fasteignamarkaði og sýnt hefur verið fram á að stimpilgjöld hafi skaðlegri áhrif á velferð en aðrar tegundir skattheimtu þar sem aukinn viðskiptakostnaður dregur úr veltu og raskar verðmyndun.[2] Afleiðingar stimpilgjalds getur verið óhagkvæmara eignarhald og atvinnuuppbyggingu en ella sem dregur úr framleiðni og þar með velferð.

Í kosningaprófi sem Viðskiptaráð framkvæmdi í aðdraganda Alþingiskosninga 2024 kom fram að afnám stimpilgjalds væri það mál sem nyti mestrar velvildar meðal þátttakenda, en 82% hluti svarenda var fylgjandi eða mjög fylgjandi því að afnema gjaldið.[3] Þá var sambærilegt próf lagt fyrir stjórnmálaflokka en niðurstöður kosninga­áttavitans sýndu að enginn af þeim flokkum sem buðu fram til Alþingis var andvígur afnámi stimpilgjalda. Raunar var þetta eina málið sem allir flokkar voru fylgjandi eða hlutlausir.[4]

Samhliða afnámi stimpilgjalds á einstaklinga hefur Viðskiptaráð hvatt til endurskoðunar á stimpilgjaldi á fasteignaviðskipti lögaðila og væri það að mati ráðsins rökrétt framhald af framlagningu þess frumvarps sem hér um ræðir. Öll skattlagning á fyrirtæki og stofnanir leggst að lokum á einstaklinga auk þess sem sömu rök eiga almennt við um skaðlega áhrif stimpilgjalds á lögaðila og einstaklinga.

Umsögnina í heild sinni má lesa hér.

Tilvísanir

1 Sjá t.a.m. umsögn Viðskiptaráðs um sambærilegt frumvarp árið 2019: https://www.althingi.is/altext/erindi/150/150-173.pdf

2 Þetta var niðurstaða rannsóknar Diamond and Mirrlees (1971) sem sýndi fram á að skattar á viðskipti með framleiðsluþætti eru óhagkvæmari en skattar á eignir, tekjur eða neyslu. Þótt allir framangreindir skattar dragi úr hvata til verðmætaskapandi athafna hafa skattar á viðskipti með framleiðsluþætti þau viðbótaráhrif að leiða til óhagkvæmari ráðstöfunar þeirra. Til dæmis draga stimpilgjöld á fasteignaviðskipti úr hreyfanleika vinnuafls með því að auka kostnað einstaklinga við að flytja nær nýjum skóla eða vinnustað. Sjá nánari umfjöllun í Johansson o.fl. (2008), „Tax and Economic Growth" (bls 21).

3 Sjá niðurstöður kosningaprófs Viðskiptaráðs: https://vi.is/frettir/kosningaprof-nidurstodur-2024

4 Sjá niðurstöður kosningaáttavita Viðskiptaráðs: https://vi.is/greining/kosningaattaviti-2024

Tengt efni

Dregið úr stuðningi við nýsköpun

Nýir og hærri skattar eru lagðir til í bandorminum svokallaða, sem eru …
22. október 2024

Afnema ætti ríkiseinokun og auglýsingabann

Íslensk áfengislöggjöf mismunar innlendum fyrirtækjum samanborið við erlend …
15. október 2024

Missum ekki sjónar á hagsmunum neytenda

Viðskiptaráð hvetur stjórnvöld til að missa ekki sjónar á því að hagur neytenda …
10. október 2024