Fjölbreytni í stjórnum fyrirtækja

13. maí 2011

Í morgun fór fram alþjóðaráðstefna Félags kvenna í atvinnurekstri, Viðskiptaráðs Íslands og Samtaka atvinnulífsins á Hilton Reykjavík Nordica. Ráðstefnan var liður í verkefni sem hófst með samstarfssamningi árið 2009 milli Viðskiptaráðs, SA, FKA, Creditinfo og fulltrúa allra stjórnmálaflokka um að auka hlutdeild kvenna í viðskiptalífinu.

Fram kom á fundinum að konur eru enn í miklum minnihluta stjórnarmanna, þó stærstu fyrirtækin hafi aukið hlut þeirra síðustu árin. Meðan rúmlega þúsund karlmenn sitja í stjórnum 300 stærstu fyrirtækja landsins, þá eru konurnar 196 í stjórnum sömu fyrirtækja. Hlutfall kvenna í varastjórnum fyrirtækja er þó ívið hærra, en þar eru 388 karlar varamenn og 123 konur. Þá voru einnig kynntar tölur úr könnun Creditinfo, en þar kom fram að einungis 24 konur eru meðal framkvæmdastjóra þessara sömu fyrirtækja á móti 291 karli.

Áhersla á góða stjórnarhætti
Rætt var um mikilvægi þess að leggja aukna áherslu á góða stjórnarhætti og eftirfylgni við leiðbeiningar um stjórnarhætti sem gefnar eru út af Viðskiptaráði, SA og Nasdaq OMX. Þá voru rædd tvö verkefni sem styðja við eftirfylgni við góða stjórnarhætti og kynnt voru á Viðskiptaþingi sem fram fór í febrúar síðastliðnum.

Annars vegar er það Fyrirtækjagáttin sem ætlað er að auka gagnsæi í viðskiptalífinu, en á vef gáttarinnar svara fyrirtæki spurningum varðandi stjórnarhætti, skil á ársreikningi og hlutfall kynja í forystusveitum. Gáttin er opin öllum fyrirtækjum og er gefin einkunn út frá hlutfalli skila fyrirtækja á tilheyrandi upplýsingum.

Hins vegar er það úttekt á stjórnarháttum sem er samstarfsverkefni Viðskiptaráðs, SA, NASDAQ OMX og Rannsóknarmiðstöðvar um stjórnarhætti við Háskóla Íslands. Öllum fyrirtækjum gefst tækifæri til að undirgangast formlegt mat á starfsháttum stjórnar og stjórnenda, en þannig má bæta eftirfylgni fyrirtækja við leiðbeiningar um góða stjórnarhætti.

Aukin þátttaka kvenna í forystu atvinnulífsins
Það var Árni Páll Árnason, efnahags- og viðskiptaráðherra, sem opnaði ráðstefnuna og fagnaði hann því hversu vel fundurinn var sóttur af bæði körlum og konum. Í máli hans kom fram að konur væru atvinnulífinu afskaplega nauðsynlegar, en mikilvægt er að koma nýju fólki á framfæri með nýja sýn. Hann nefndi það einnig að aukin þátttaka kvenna væri nauðsynleg til að draga úr þeirri einhæfni sem einkennt hefur forystu atvinnulífsins hingað til.

Mari Teigen, doktor í félagsfræði og rannsóknarstjóri hjá Rannsóknarstofnun í félagsvísindum í Osló kynnti í erindi sínu reynslu Norðmanna af kynjakvótalögum eins og þeim sem taka gildi hér á landi 2013. Frá árinu 2001 til ársins 2010 fór hlutfall kvenna í stjórnum í Noregi úr 6% upp í 39%. Miklar breytingar hafa átt sér stað í samsetningu stjórna þar í landi en samhliða aukinni þátttöku kvenna hefur meðalaldur stjórnarmanna einnig farið lækkandi. Að sama skapi hefur það ferli sem komið var á í mörgum fyrirtækjum við val á stjórnarmönnum orðið mun faglegra og gegnsærra. Hins vegar virðast áhrifin ekki skila sér til annarra þátta í rekstri fyrirtækja sem kynjakvótalögin ná ekki til, s.s. hlutfall launa eða framkvæmdarstjórnar innan fyrirtækjanna, og kom hún stuttlega inná það.

Mikilvægt að taka ákvarðanir og fylgja þeim eftir
Steinþór Pálsson, bankastjóri Landsbankans, ræddi stefnu Landsbankans sem er ætlað að jafna kynjahlutföll innan bankans. Hann sagði frá því að ákvörðun hafi verið tekin um að jafna kynjahlutföll við stjórn bankans og í dótturfélögum hans. Mikilvægt sé fyrir fyrirtæki að taka slíkar ákvarðanir og fylgja þeim eftir.

Liv Bergþórsdóttir kynnti sína reynslu úr atvinnulífinu, en auk þess að vera forstjóri Nova situr hún í stjórn norsks símafyrirtækis. Hún kynnti meðal annars tölur sem sýna að fjöldi viðskiptamenntaðra kvenna hér á landi hefur aukist gríðarlega síðustu árin. Þrátt fyrir skiptar skoðanir um lög varðandi kynjakvóta benti Liv á að augljóst er að aukið hlutfall kvenna í stjórnum fyrirtækja er tækifæri til að auka fjölbreytni, ásamt því að virkja fleiri einstaklinga til góðra verka. Þá kom hún ennfremur inn á það að með virkri eftirfylgni við leiðbeiningar um stjórnarhætti fyrirtækja sé lagður grunnur að auknu trausti um starfsemi fyrirtækisins.

Síðasti ræðumaður ráðstefnunnar var Benja Stig Fagerland, stofnandi og eigandi ráðgjafafyrirtækisins TalentTuning í Noregi. Hún benti meðal annars á það að víðsvegar um heiminn lægi óvirkjuð orka kvenna sem þyrfti að nýta. Fundarstjórn var í höndum Rakelar Sveinsdóttur hjá Creditinfo og Ásbjörns Gíslasonar forstjóra Samskipa, en það var Ingibjörg Gréta Gísladóttir í alþjóðanefnd FKA sem lokaði fundinum.

Glærur af fundinum:

Tengt efni í fjölmiðlum: